21-11-2024

Μαγνήτες και ηλεκτρομαγνητισμός

 

 Εργαστήριο ηλεκτρομαγνητισμού

 

19-11-2024

Τρίτη 19/11, τα μαθήματα της ημέρας

Γλώσσα:

Διαβάζω για τη λίμερικ ποίηση ΕΔΩ

Βιβλίο, σ. 80, ανάγνωση, η δεύτερη παράγραφος αντιγραφή/ορθογραφία, περίληψη (στο τετράδιο εργασιών)

Βιβλίο εργασιών, σ. 47, 48, 49, ασκήσεις 3, 4, 5

Μαθηματικά:

βιβλίο σ. 37-38

βιβλίο εργασιών σ. ασκήσεις 1,2,3

Ιστορία:

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΣΤΗΝ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ

 

 

 

19-11-2024

Μικροί ποιητές !!

Λίμερικ ποίηση

Λίμερικ ονομάζεται ένα είδος ποίησης, με χαρακτηριστική, σύντομη, χιουμοριστική σύσταση μίας στροφής πέντε στοίχων και ομοιοκαταληξία aabba. Τα ποιήματα του είδους λίμερικ διηγούνται μια σύντομη ιστορία, και καταλήγουν σε ένα ανέκδοτο.

Η ιστορία των λίμερικς ξεκινάει στην Αγγλία του 1820, αν και σύμφωνα με τον Θωμά Ακινάτη ήταν διαδεδομένα από τον μεσαίωνα. Υπάρχουν διάφορες εκδοχές για την προέλευση του ονόματος, το οποίο προέρχεται από

την ομώνυμη πόλη της Ιρλανδίας

το ιρλανδικό στρατιωτικό τραγούδι „Will you come up to Limerick“ (18ος αι.)

την συλλογή παιδικών τραγουδιών και λαχνισμάτων Mother Goose’s Melody του 1765.

Hickory, dickory, dock!
The mouse ran up the clock.

   The clock struck one –
   The mouse ran down.
Hickory, dickory, dock!

Ξακουστά είναι εκείνα του Έντουαρντ Λιρ (Edward Lear), που το 1864 δημοσίευσε μια ποιητική συλλογή με λίμερικ, με τον τίτλο The book of nonsense :
There was an Old Man with a nose,
Who said, ‘If you choose to suppose,
That my nose is too long,
You are certainly wrong!’
That remarkable Man with a nose.

 

 

Δείτε όλη την εικονογραφημένη συλλογή ποιημάτων «The book of nonsense»  ΕΔΩ

Στην Ελλάδα, πρώτος που αποπειράθηκε να γράψει λίμερικ είναι ο Γιώργος Σεφέρης.Το 1975 εξέδωσε μια συλλογή από λίμερικ, με τον τίτλο Ποιήματα με ζωγραφιές σε μικρά παιδιά.
Εδώ το πρώτο της συλλογής :
Ήταν μια κοπέλα από τη Σάμο
που έχωσε το δεξί της στην άμμο
και με τ’ άλλο χέρι
εκρατούσε ένα αστέρι
ετούτη η κοπέλα απ’ τη Σάμο.

Τα λίμερικ ομοιοκαταληκτούν συνήθως αα-ββ-α.

Ο πρώτος στίχος περιέχει την παρουσίαση του πρωταγωνιστή

Στον δεύτερο αποκαλύπτεται η ιδιότητά του.

Στον τρίτο και τέταρτο έχουμε την πραγματοποίηση κάποιας ενέργειας.

Ο πέμπτος στίχος είναι αφιερωμένος στην εμφάνιση ενός τελικού επιθέτου ή παραλόγου.

 

Δοκιμάζουμε να γράψουμε κι εμείς λίμερικ :

 

Ο μικρός ο παπαγάλος
που ήτανε ο ράμφος του μεγάλος
μέσα στο κλουβί το σιδερένιο
κοίταγε το καμπαναριό το ασημένιο
Ο πολύχρωμος ο παπαγάλος.
 
Χθες έφαγα μια πίτα κεράσι
που ένας φούρναρης με είχε κεράσει
αυτή η πίτα ήταν χαλασμένη
πήγα στο γιατρό που στη Σεβαστουπόλεως μένει
Αχ, αυτή η χαλασμένη πίτα κεράσι !
 
Το μικρό μου το σκυλάκι
όμορφο σαν λουλουδάκι
κάθε μέρα όλη μέρα με παιχνίδια ασχολιόταν
κάθε νύχτα όλη νύχτα μες το σπίτι του κοιμόταν
το γλυκούλι το σκυλάκι.
 
Είχα την κόρη μου την Άννη
που έγινε σαν το τρυπάνι
και της έδωσαν μολύβι
σαν την πορτοκαλάδα ΗΒΗ
την καημένη την Άννη !

 

 Ήταν ένα αγόρι απ’ την Ελλάδα
κι έφαγε μια φασολάδα
και σαν είπε την αλήθεια
έφαγε και τα ρεβύθια
κι όταν τα ‘φαγε όλα αυτά έπαθε τρομερή τρομερή ζαλάδα


Ήταν ένας μικρός σκατζοχοίρος
που ντυνότανε προχείρως
του ’ρθε μια ιδέα
να πάει στην Ιτέα
ο φανταστικότερος σκατζοχοίρος.
 
Ήταν ένα μικρό άλογο βαρεμένο
που ψήλωσε και έγινε μεθυσμένο
έγινε χοντρό
κι έπεσε ξερό
αυτό το άλογο το μεθυσμένο.
 
Μια μέρα έπαιζα ποδόσφαιρο
αλλά τελικά έπαιζα κακόσφαιρο
έβαλα ένα γκολ
και είπα καταλάθος «μπολ» !
Αχ, τι ωραίο ποδόσφαιρο !
 
Ήταν ένας γέρος
που δεν ήξερε το μέρος
Ρώτησε μια γάτα
και του ‘πε «φάε τη σαλάτα»
πάει ο άσχημος ο γέρος.
 
Ήτανε ένα αγόρι από το Λονδίνο
και ταξίδια πολλά έκανε στο Πεκίνο
τον φωνάζανε μικρούλη
επειδή ήτανε γκυκούλι
Αχ αυτό το περίεργο αγόρι από το Λονδίνο.
 
Ήτανε μια γόμα
που είχε ωραίο χρώμα
μια μέρα είπε στο χαρτί
γιατί δε μου σβήνεις το «τι» ;
Αυτή η πολύχρωμη γόμα.
 
Στη γιορτή μου τη μεγάλη
που ήταν στην Εκάλη
η γάτα μου έσπασε ένα βάζο
και τώρα άλλο στη θέση του βάζω
για τη γιορτή μου τη μεγάλη
 
Ήταν ένας σκύλος
που τριγυρνούσε σαν ψύλλος
με κόκκινα γυαλιά
όλοι τον υποδέχονταν σαν βασιλιά
ετούτος ο τυχερός σκύλος.
 
Ήταν ένας ποντικός
που ήταν όλων ο αρχηγός
και τον καμάρωναν μα τα ‘κανε σαλάτα
γιατί έσπασε τα ιερά τα πιάτα
κι έφυγε σαν αετός.
 
Ήταν ένας μεθυσμένος
που παραπατούσε ζαλισμένος
πήγε στο δρομάκι
και πάτησε ένα γατάκι
ο γέρο – μεθυσμένος.
 
Έτρωγα μαλλί της γριάς
και με ρωτούσε ένας μαλλιάς :
«Πάμε να παίξουμε ποδοσφαιράκι;
Έλα μην κάνεις σαν κοριτσάκι.
Όλο με νικάς, μάλλον σου δίνει τύχη το μαλλί της γριάς».

 

19-11-2024

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΣΤΗΝ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ

A. Μέχρι τις αρχές του 17ου αιώνα οι ορθόδοξοι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία δεν ασχολήθηκαν ιδιαίτερα με την παιδεία και τα γράμματα.

Οι μορφωμένοι ήταν λίγοι και οι περισσότεροι από αυτούς κληρικοί. Αυτή η περιορισμένη εκπαίδευση είχε θρησκευτικό χαρακτήρα.

Οι δάσκαλοι ήταν κυρίως κληρικοί και δίδασκαν στα λίγα αγόρια που ήταν μαθητές τους λίγη αριθμητική, ανάγνωση και γραφή από το Ψαλτήρι και την Οκτώηχο.

Οι μορφωμένοι αντέγραφαν βιβλία, έγραφαν θεολογικά κείμενα, χρονικά και θρήνους για την οθωμανική κατάκτηση.

Συνήθως χρησιμοποιούσαν την ελληνική γλώσσα (που ήταν και η γλώσσα της εκκλησίας) και σπανιότερα σλαβικές γλώσσες.

Η Μεγάλη του Γένους Σχολή. Κωνσταντινούπολη

B. Από τις αρχές του 17ου αιώνα και μετά το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης και αρκετοί πλούσιοι ορθόδοξοι (κυρίως έμποροι) ιδρύουν σχολεία.

Όλο και πιο πολλοί ορθόδοξοι μαθαίνουν γράμματα. Όμως οι συντριπτικά περισσότεροι παραμένουν αγράμματοι. Τα σχολεία χωρίζονται σε δύο κύκλους.

Ο κατώτερος συνεχίζει να διδάσκει ό,τι και παλιότερα. Στον ανώτερο διδάσκονται επίσης γραμματική, συντακτικό και κείμενα αρχαίων ελλήνων συγγραφέων.

Σε πολύ λίγα σχολεία δίδασκαν φιλοσοφία, μαθηματικά και επιστήμες.

Η εκκλησία ήταν αρνητική σε πολλές νέες φιλοσοφικές και επιστημονικές θεωρίες που έρχονταν από την Ευρώπη.

Γ. Από τα μέσα του 18ου αιώνα και μετά τα σχολεία και οι σχολές αυξήθηκαν.

Είχε προηγηθεί ο πλουτισμός πολλών ορθόδοξων εμπόρων και ναυτικών, που δημιούργησαν τις ελληνικές παροικίες, και μεγάλα διεθνή εμπορικά δίκτυα. Γύρω από αυτούς τους ανθρώπους αναπτύχθηκε ο νεοελληνικός διαφωτισμός.

Γι’ αυτό στα νέα σχολεία διδάσκονταν όλο και περισσότερο οι σύγχρονες επιστημονικές γνώσεις και τα έργα των αρχαίων ελλήνων. Τέτοια σχολεία λειτούργησαν στα Γιάννενα, στο Άγιο Όρος, στη Σμύρνη, στη Χίο, στο Αϊβαλί (στη δυτική Μικρά Ασία, στις Μηλιές, του Πηλίου και αλλού. Στα σχολεία τώρα πια δάσκαλοι δεν είναι μονάχα ιερείς.

Εκτός από τη δημιουργία σχολείων ο νεοελληνικός διαφωτισμός στον αγώνα του χρησιμοποίησε και άλλα μέσα: μετάφραση και έκδοση βιβλίων, έκδοση εφημερίδων, συγγραφή βιβλίων κλπ.

Τότε τα σχολεία και η μόρφωση απέκτησαν νέο νόημα.

Έγιναν ο δρόμος για καλύτερη δουλειά και ατομικό πλούτο αλλά και εργαλείο για μια καλύτερη κοινωνία.

 

17-11-2024

Η απάντηση του αρχηγού των ινδιάνων στον πρόεδρο των ΗΠΑ (1855)

Το παρακάτω κείμενο αυτό αποτελεί την ιστορική απάντηση του αρχηγού των ινδιάνων Σκουάμις στον Πρόεδρο των ΗΠΑ που ζητά να αγοράσει τη γη της φυλής του.

Αν και γραμμένο το 1855, είναι σήμερα επίκαιρο όσο ποτέ. Η δυσαρμονία του ανθρώπου με τη φύση δεν ήταν ποτέ μεγαλύτερη όσο σήμερα. Η θυσία κάθε αξίας στο κέρδος δεν ήταν ποτέ πιο γενικευμένη. Η περιθωριοποίηση όλων των μη δυτικών τρόπων ζωής και σκέψης, που τόσα έδωσαν στην ανθρωπότητα, δεν ήταν ποτέ πιο αισθητή. Η απάντηση του ινδιάνου αρχηγού Seatle λέει τα αυτονόητα σε μια εποχή που έγινε κανόνας το παράλογο…

 

…προς τον πρόεδρο της ΗΠΑ Φραγκλίνο Πιρς:

Ο ουρανός που μας φαίνεται αιώνιος και αμετάβλητος, είχε πάντα ένα δάκρυ συμπόνιας

για το λαό μου τώρα όμως κάτι έχει αλλάξει.
Σήμερα ο ουρανός είναι καθαρός, αύριο ίσως σκεπαστεί με σύννεφα.
Τα λόγια μου όμως είναι σαν τα αστέρια που ποτέ δεν αλλάζουν.

Σ’ αυτά λοιπόν που θα πει ο Σιάτλ,μπορεί ο Μεγάλος Λευκός Αρχηγός της Ουάσινγκτον

να βασιστεί με σιγουριά.
Όπως βασίζεται στις εναλλαγές των εποχών.

Ο Μεγάλος Αρχηγός της Ουάσινγκτον μας στέλνει μήνυμα πως θέλει να αγοράσει
τη γη μας.
Καλοσύνη του, παρ’ όλο που ξέρουμε ότι δεν έχει ανάγκη τη φιλία μας.

Την πρότασή του πάντως θα τη σκεφτούμε καλά,γιατί ξέρουμε πως αν δε δεχτούμε,

ο λευκός θα θελήσει με τα όπλα ν’ αρπάξει τη γη μας.

Ρωτάω όμως :

Πώς μπορεί κανείς να πουλά ή να αγοράζει τον ουρανό
ή τη ζεστασιά της γης;

 

Η ιδέα μας φαίνεται περίεργη.
Επειδή ακριβώς δε μας ανήκουν ούτε η δροσιά του αέρα ούτε και η διαύγεια του νερού.
Πώς λοιπόν είναι δυνατόν να τα αγοράσετε;
Πάντως μην ανησυχείτε, θα πάρουμε την απόφασή μας.

Για το λαό μου… Καθετί πάνω σ’ αυτή τη γη είναι ιερό.

Κάθε λαμπερή πευκοβελόνα… Κάθε αμμουδερή ακρογιαλιά
Κάθε κομματάκι ομίχλης… Κάθε ξέφωτο στα σκοτεινά δάση
Στη μνήμη του λαού μου, κάθε βούισμα εντόμου, είναι ιερό.

 

Είμαστε κομμάτι της γης και αυτή πάλι ένα κομμάτι από μας.
Οι χυμοί που τρέχουν μέσα στα δέντρα μεταφέρουν τις μνήμες του ερυθρόδερμου ανθρώπου.
Τα ευωδιαστά λουλούδια είναι αδελφές μας.

Το ελάφι, το άλογο, ο μεγάλος αετός είναι τ’ αδέλφια μας.
Οι απότομες, ψηλές κορυφές, τα καταπράσινα λιβάδια, η ζεστασιά του αλόγου,

ο άνθρωπος, όλα ανήκουν στην ίδια οικογένεια.

Καταλαβαίνει λοιπόν τι μας ζητάει ο Μεγάλος Αρχηγός της Ουάσινγκτον
όταν μας παραγγέλνει ότι θέλει ν’ αγοράσει τη γη μας;

 

Γρήγορα θα κατακλύσετε όλη τη χώρα.
Ο Μεγάλος Αρχηγός μας παραγγέλνει ότι θα μας εξασφαλίσει ένα μέρος έτσι

που να μπορούμε να ζούμε άνετα μεταξύ μας.
Όπως ο πατέρας που αποφασίζει για τα παιδιά του.
Ξέρουμε όμως ότι ο λευκός δεν καταλαβαίνει τους τρόπους μας.

Ένα κομμάτι γης μοιάζει σ’ αυτόν μ’ ένα οποιοδήποτε άλλο κομμάτι γης,
γιατί είναι ένας ξένος που έρχεται μέσα στη νύχτα και παίρνει ό,τι έχει ανάγκη.

Η γη δεν είναι σύντροφός του αλλά εχθρός του.
Με την απληστία του θα την καταβροχθίσει
και δε θ’ αφήσει πίσω του τίποτα παρά μόνο έρημο.

Βρίσκουμε χαρά στα δάση…
Ίσως να μην το καταλαβαίνετε,
γιατί οι συνήθειές μας είναι διαφορετικές απ’ τις δικές σας.
Το πεντακάθαρο νερό που κυλά στα ρυάκια και στα ποτάμια
μεταφέρει στο διάβα του και το αίμα των προγόνων μας.
Το μουρμουρητό του είναι η φωνή τους.
Κάθε φευγαλέα αντανάκλαση του φωτός πάνω στο διάφανο νερό των λιμνών
εξιστορεί γεγονότα και παραδόσεις απ’ τη ζωή του λαού μας.

Τα ποτάμια είναι αδέρφια μας.
Σβήνουν τη δίψα μας, μεταφέρουν τα κανό μας και τρέφουν τα παιδιά μας.
Αν σας πουλήσουμε τη γη μας
μην ξεχάσετε να μάθετε και στα δικά σας παιδιά
πως τα ποτάμια είναι αδέρφια όλων μας.

Οι τρόποι μας είναι διαφορετικοί απ’ τους δικούς σας
Η όψη των πόλεών σας κάνει κακό στα μάτια του ερυθρόδερμου
Ο θόρυβος σας ταράζει τ’ αυτιά μας.
Αλλά αυτό μπορεί να συμβαίνει επειδή είμαι ένας άγριος και δεν καταλαβαίνω.
Όμως την αδικαιολόγητη απαίτηση σας ν’ αγοράσετε τη γη μας
θα τη σκεφτούμε προσεκτικά.

Αν δεχτούμε θα βάλω ένα όρο :
Ο λευκός άνθρωπος θα πρέπει να συμπεριφέρεται στα ζώα σα να ταν αδέρφια του.
Είμαι άγριος και δεν καταλαβαίνω γιατί ο λευκός αφήνει πίσω του Χιλιάδες Νεκρά Αγριοβούβαλα πυροβολώντας τα μόνο για το κέφι του μέσα από το σιδερένιο
άλογό του που καπνίζει,ενώ εμείς δε σκοτώνουμε παρά μόνο για να τραφούμε.

Τι είναι ο άνθρωπος χωρίς τα ζώα;
Αν εξαφανίζονταν όλα τα ζώα ο άνθρωπος θα πέθαινε
από μεγάλη πνευματική ερημιά.
Ό,τι συμβεί στα ζώα θα συμβεί σύντομα και στον άνθρωπο.

Ξέρουμε τουλάχιστον αυτό:
Η γη δεν ανήκει στον άνθρωπο. Ο άνθρωπος ανήκει στη γη.
Κι ακόμα πως εμείς δε δημιουργήσαμε τον ιστό της ζωής,
αλλά αποτελούμε μόνο μια ίνα μέσα σ’ αυτόν.
Αν προκαλέσουμε κάποια καταστροφή στον ιστό (της γης)
οι συνέπειες θα έρθουν και σε μας τους ίδιους.

Πρέπει να το πάρουμε απόφαση :
Η νύχτα και η μέρα δεν μπορούν να υπάρξουν μαζί την ίδια στιγμή.

Την αδικαιολόγητη απαίτηση του λευκού να αγοράσει τη γη μας θα τη σκεφτούμε καλά.
Όμως, ο λαός μου ρωτάει :
Τι θέλει να αγοράσει ο λευκός;

Γίνεται να αγοράσει κανείς τον ουρανό, η την γρηγοράδα της αντιλόπης;
Θα κάνετε λοιπόν τη γη ό,τι θέλετε επειδή ο ερυθρόδερμος θα υπογράψει

ένα κομμάτι χαρτί και θα το παραδώσει στο λευκό;
Τη στιγμή που δε μας ανήκει η δροσιά του αέρα και το άφρισμα του νερού…
γιατί επιμένετε να τ’ αγοράσετε;

Όλα μοιράζονται τον αέρα με την ίδια πνοή.
Τα ζώα, τα δέντρα, ο άνθρωπος μοιράζονται την ίδια ανάσα.
Ο αέρας που έδωσε στον παππού μας την πρώτη του αναπνοή
θα πάρει και τον τελευταίο του στεναγμό.

Ο λευκός δε φαίνεται να δίνει σημασία στον αέρα που αναπνέει.
Όπως ο άρρωστος που του έχει εξασθενίσει η όσφρηση.

Πουθενά στις πολιτείες του λευκού δεν υπάρχει μια ήσυχη ειρηνική γωνιά.
Δεν υπάρχει τόπος να σταθείς ν’ακούσεις το ξεπέταγμα των φύλλων την άνοιξη
ή το βουητό των εντόμων.

Αλλά τι μένει απ’ τη ζωή, αν ο άνθρωπος δεν μπορεί να αφουγκραστεί

το μοναχικό κάλεσμα του κοκκινολαίμη, ή τις συζητήσεις των βατράχων τη νύχτα

στη μικρή λίμνη;
Ίσως είμαι άγριος και δεν καταλαβαίνω.

Θα τη σκεφτούμε την πρότασή σας.
Δεν έχει σημασία που θα περάσουμε το υπόλοιπο της ζωής μας.
Τα παιδιά μας είδαν τους πατεράδες τους ταπεινωμένους.
Οι πολεμιστές μας ντροπιάστηκαν.
Μετά τις ήττες, περνούν τις ημέρες τους άσκοπα και δηλητηριάζουν τα κορμιά τους

με δυνατό ποτό.

Μετά από λίγους χειμώνες, μετά από λίγα φεγγάρια, κανένα παιδί των μεγάλων φυλών

δε θα μείνει για να πενθήσει ένα λαό,που κάποτε ήταν δυνατός και με πολλές ελπίδες,

όπως ο δικός μας σήμερα.

Τι να πενθήσω από τον αφανισμό του λαού μου;
Οι λαοί αποτελούνται από ανθρώπους και οι άνθρωποι έρχονται και φεύγουν όπως
τα κύματα της θάλασσας.

Ο καιρός της δικής σας παρακμής είναι ακόμα μακριά αλλά θα ρθει.
Κανείς δεν ξεφεύγει από το γραφτό του.
Μολύνετε το κρεββάτι σας και μια νύχτα θα πάθετε ασφυξία
από τα ίδια σας τα απορρίμματα.

Ο θεός σας προσφέρει κυριαρχία στα ζώα, τα δάση και στους ερυθρόδερμους
για κάποιον ιδιαίτερο λόγο.
Όμως αυτός ο λόγος είναι ένα αίνιγμα για μας.
Είναι κάτι που δεν καταλαβαίνουμε,
όταν όλα τα αγριοβούβαλα εξοντώνονται, τα άγρια άλογα δαμάζονται,
οι απόκρυφες γωνιές του δάσους μολύνονται από τους ανθρώπους
και η όψη των λόφων που είναι γεμάτη λουλούδια
γεμίζει από τα καλώδια του τηλεγράφου.

Που είναι η λόχμη; Εξαφανισμένη.

Που είναι ο αετός ; Εξαφανισμένος.
Αυτό είναι το τέλος της ζωής και η αρχή του θανάτου.

Όταν ο τελευταίος Ινδιάνος λείψει από τη γη, κι ο λευκός φέρνει στη μνήμη του το λαό μου σαν ένα θρύλο, οι ψυχές των νεκρών μας θα ταξιδεύουν σαν το σύννεφο πάνω στον κάμπο. Θα γεμίζουν τις ακρογιαλιές και θα φιλοξενούνται στα δάση που αγάπησαν όπως το μωρό που αγαπά τον χτύπο της μητρικής καρδιάς.

Ο λευκός δε θα ναι ποτέ μόνος σε αυτό τον τόπο.

Όλοι μοιράζονται τον αέρα με την ίδια πνοή.
Τα ζώα, τα δέντρα, ο άνθρωπος μοιράζονται την ίδια ανάσα.

Ας μεταχειριστεί λοιπόν το λαό μου με δικαιοσύνη και ειλικρίνεια
γιατί στους νεκρούς δεν λείπει η δύναμη.

Μίλησα για θάνατο;
Μα θάνατος δεν υπάρχει.

 

Μόνο η εναλλαγή των κόσμων.

                                   

1855 – Seatle Αρχηγός των ινδιάνων της φυλής Σκουάμις

 

Προσπάθησε να βρεις και να καταγράψεις τα επιχειρήματα του αρχηγού των ινδιάνων

17-11-2024

Νεοελληνικός Διαφωτισμός

Διάβασε το παρακάτω κείμενο :

 

“ Ο δούλος αδέλφια μου, δε γίνεται ποτέ ελεύθερος, αν δε γνωρίσει τι είναι η ελευθερία και όποιος αγνοεί τι είναι η ελευθερία αγνοεί το είναι του. Ο δούλος, πιστέψτε με αδέλφια, ποτέ δε σκέφτεται ότι είναι όμοιος με τον κύριο του, αλλά είναι σχεδόν βέβαιος ότι αυτός πρέπει να είναι δούλος και εκείνος κύριος. Άλλα πόσες φορές πρέπει να πω ότι η Ελευθερία είναι πιο αναγκαία και από την ίδια τη ζωή για τον άνθρωπο.

Αυτή τιμά την ανθρωπότητα.”

“ Δε σκεπάζει ο πλούσιος τις ανομίες του με το χρυσό; Δε χάνει ο πτωχός τα δίκαιά του εξαιτίας της έλλειψης του χρυσού; Γιατί ο ένας να ονομάζεται δούλος και ο άλλος κύριος; Γιατί ο πλούσιος να τρώει, να πίνει, να κοιμάται, να ξαφαντώνει, να μην κοπιάζει και να ορίζει, και ο πτωχός να είναι υποταγμένος, να δουλεύει πάντοτε, να κοιμάται καταγής, να διψά και να πεινά;”

 

Ποια βασική ιδέα προβάλλει αυτό το κείμενο ;

Τι πρέπει να συμβεί σε ένα δούλο για να επιθυμήσει να είναι ελεύθερος;

Από πού να εμπνεύστηκε ο συγγραφέας του ;

Ποιος να έγραψε άραγε αυτό το κείμενο ;

 

Η Ελληνική Νομαρχία εκδόθηκε το 1806 ανώνυμα στην Ιταλία και ο συγγραφέας του βιβλίου παραμένει ακόμη άγνωστος. Είναι ένα βιβλίο αφιερωμένο στη μνήμη του Ρήγα Φερραίου, διαποτισμένο από τις ιδέες του Διαφωτισμού και γραμμένο με έντονο πάθος. Ο ανώνυμος Έλληνας εκδηλώνει την ελληνολατρία του με συχνές αναφορές στους αρχαίους και επιτίθεται εναντίον όλων εκείνων, που, ταυτίζοντας τα συμφέροντα τους με αυτά των Οθωμανών, φέρονται στους φτωχούς ραγιάδες με μεγάλη σκληρότητα, ενώ είναι δουλοπρεπείς προς την οθωμανική εξουσία.

Ταυτόχρονα ο ανώνυμος καλεί τους Έλληνες της διασποράς να επιστρέψουν στην πατρίδα και να βοηθήσουν το λαό με τις γνώσεις και τις ικανότητες που απέκτησαν στην ξενιτιά. Σκοπός του είναι να αφυπνίσει τους υπόδουλους Έλληνες, ώστε να ξεσηκωθούν και να απελευθερωθούν από τον τουρκικό ζυγό, αλλά και από κάθε άλλο ζυγό που πιέζει τον άνθρωπο (αμάθεια, προλήψεις, κοινωνικές αδικίες ). Η Ελληνική Νομαρχία αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα έργα του Νεοελληνικού Διαφωτισμού.

 

Κατά τον 18ο και στις αρχές του 19ουαιώνα οι ιδέες και τα κηρύγματα του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού κυριαρχούσαν στη Δυτική Ευρώπη. Οι νέες φιλελεύθερες και ριζοσπαστικές ιδέες έφτασαν γρήγορα και στους Έλληνες υπόδουλους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας δυναμώνοντας την επαναστατική τους διάθεση. Η πνευματική αυτή δραστηριότητα ονομάστηκε Νεοελληνικός Διαφωτισμός.

 

Ο Νεοελληνικός Διαφωτισμός είναι ιδεολογικό και πνευματικό ρεύμα που επιχείρησε να μεταφέρει τις ιδέες και τις αξίες του ευρωπαϊκού διαφωτισμού, στην πνευματική ζωή του ελληνισμού.

Αδαμάντιος Κοραής

Ο Αδαμάντιος Κοραής γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1748. Ο πατέρας του ήταν Χιώτης έμπορος και δημογέροντας. Πολλοί από την οικογένεια του ήταν άνθρωποι των γραμμάτων. Ο Κοραής σπούδασε στη Σμύρνη (ελληνικά, εβραϊκά, λατινικά), την Ολλανδία (αρχαία ελληνική γραμματεία, θετικές επιστήμες και ξένες γλώσσες) και τη Γαλλία (ιατρική). Οι προσπάθειες του να γίνει έμπορος απέτυχαν. Ποτέ δεν άσκησε την ιατρική. Κέρδιζε τη ζωή του από τις μεταφράσεις και τις αντιγραφές που έκανε για τρίτους. Από το 1782 και ως το θάνατο του στα 1833 έζησε στη Γαλλία. Ο Κοραής πίστευε ότι η διάδοση της ελληνικής παιδείας προετοίμαζε τους Έλληνες για την απελευθέρωση και τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου και δημοκρατικού κράτους. Έγραψε, μετέφρασε και εξέδωσε βιβλία για να προετοιμάσει πνευματικά μια τέτοια επανάσταση. Όταν ξέσπασε η επανάσταση, ενθουσιάστηκε, αλλά πίστευε ότι ήταν πρόωρη. Πίστευε δηλαδή ότι ο ελληνικός λαός δεν ήταν ακόμη αρκετά μορφωμένος και προετοιμασμένος για να φτιάξει ένα δημοκρατικό κράτος.  Ο Κοραής είναι ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του νεοελληνικού διαφωτισμού, πρωτοπόρος στην έκδοση έργων αρχαίας ελληνικής γραμματείας και υποστηρικτής της καθαρεύσουσας.

 

16-11-2024

Κολάζ με διαφημίσεις στην τάξη

15-11-2024

Ο ΜΑΓΝΗΤΗΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΖΕΤΑΙ

Πείραμα στην τάξη: το μαγνητικό πεδίο δύο ραβδόμορφων μαγνητών με τη χρήση ρινίσματος σιδήρου

 

14-11-2024

Ο ΜΑΓΝΗΤΗΣ

13-11-2024

Παροικίες και παραδουνάβιες ηγεμονίες

Παρατηρώ και σχολιάζω το παρακάτω βιβλίο.

Οι άνθρωποι πάντοτε ταξίδευαν. Άλλαζαν τόπο κατοικίας είτε από επιλογή είτε από ανάγκη. Στα χρόνια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας πολλοί κάτοικοι της αναζήτησαν καλύτερη τύχη σε άλλα μέρη. Κυρίως στην Ιταλία στη δυτική Ευρώπη, τη Ρωσία και την Αίγυπτο.

Μορφωμένοι βυζαντινοί και αριστοκράτες διέφυγαν στην Ιταλία την εποχή της Αναγέννησης. Τότε δηλαδή που οι γνώσεις τους ήταν περιζήτητες.

Σε άλλες στιγμές οι πολεμικές συγκρούσεις δημιουργούσαν κύματα προσφύγων. Ένα παράδειγμα μας δίνουν εκείνοι οι ροδίτες που αποφάσισαν να ακολουθήσουν τους αφέντες τους, τους Ιωαννίτες ιππότες όταν αυτοί έχασαν το νησί από τον Οθωμανικό στρατό. Ιππότες και Ροδίτες ταξίδεψαν για τη Μάλτα όπου εγκαταστάθηκαν μόνιμα.

Ένας ακόμη λόγος μετανάστευσης ήταν το εμπόριο και η ναυτιλία. Όσο αυτά αναπτύσσονταν τόσο μεγάλωνε η ανάγκη για αντιπροσώπους στις ξένες πόλεις.

Για να μπορέσουν να κάνουν τη δουλειά τους καλά, οι αντιπρόσωποι θα έπρεπε να γνωρίζουν τη γλώσσα, τις συνήθειες, τις αγορές και τους ανθρώπους. Όλα αυτά σήμαιναν μια σχετικά μόνιμη εγκατάσταση στον ξένο τόπο. Με τον τρόπο αυτό στα μεγάλα εμπορικά κέντρα της Ευρώπης δημιουργήθηκαν οργανωμένες ελληνικές κοινότητες. Τις κοινότητες αυτές τις λέμε παροικίες.

Οι Έλληνες των παροικιών βοήθησαν πολύ στην ανάπτυξη των ελληνικών σχολείων στην Οθωμανική αυτοκρατορία και στη μεταφορά των νέων γνώσεων και των νέων ιδεών του διαφωτισμού.

Πολλοί Έλληνες κατοίκησαν σε πόλεις που βρίσκονταν κατά μήκος των εμπορικών δρόμων που διέσχιζαν τη Βαλκανική και την Ευρώπη.

Χάρτης των εμπορικών δρόμων και των σημαντικών ελληνικών παροικιών

 Πού εγκαταστάθηκαν:

1.Έλληνες από τον Πόντο μετακινήθηκαν στον Καύκασο και την Κριμαία ιδρύοντας παροικίες, με γνωστότερη την Οδησσό.

Οδησσός 19ος αιώνας

2.Οι Έλληνες από τη Μακεδονία εγκαταστάθηκαν κυρίως στη Βιέννη, την Τεργέστη, τη Σερβία και την Ουγγαρία, όπου ασχολήθηκαν με το εμπόριο βαμβακερών, δερμάτων, χαλιών και άλλων ειδών.

ΤΕΡΓΕΣΤΗ

3. Έλληνες, που εγκαταστάθηκαν στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες, τη Βλαχία και τη Μολδαβία, περιοχές που κυβερνούσαν Φαναριώτες ηγεμόνες.

ΠΑΡΑΔΟΥΝΑΒΙΕΣ ΗΓΕΜΟΝΙΕΣ

Παραδουνάβιες ηγεμονίες ονομάζονταν οι ανατολικές βαλκανικές χώρες δίπλα στον ποταμό Δούναβη, η  Μολδαβία και η Βλαχία, που αποτελούσαν τότε τμήματα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Οι παραδουνάβιες αυτές χώρες αποτελούσαν για τους Έλληνες τόπους φιλόξενους στους οποίους μετανάστευαν και εγκαθίσταντο μόνιμα  ως λόγιοι, κληρικοί, έμποροι.
Έτσι μαζί μ΄ αυτούς ξαπλωνόταν και ο ελληνικός πολιτισμός σ΄ αυτές  με την υποστήριξη και των Φαναριωτών Ηγεμόνων

Οι παραδουνάβιες ηγεμονίες αποτελούσαν κυρίως καταφύγιο όλων των καταδιωγμένων από τους Οθωμανούς Ελλήνων και τούτο για ένα σπουδαίο λόγο. Σύμφωνα με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου (1812) η Τουρκία δεν είχε το δικαίωμα μεταφοράς στρατού στις χώρες αυτές χωρίς προηγούμενη άδεια της Ρωσίας. Οποιαδήποτε παραβίαση αυτού του όρου θα προκαλούσε Ρωσοτουρκικό πόλεμο.

Νικόλαος Μαυροκορδάτος. Ο πρώτος Έλληνας που έγινε ηγεμόνας της Μολδοβλαχίας το 1709

πηγές :

http://el.wikipedia.org/

http://st22npsyhicko.blogspot.gr/