28-10-2018

Γραμματική: –είστε, –ήστε, –ίστε: Είστε ή δεν είστε του κλαμπ;

Ρήμα σε –ώ (προστακτική) Ρήμα σε –ούμαι (οριστική / υποτακτική)
αμφισβητώ: Αμφισβητήστε τα πάντα. αμφισβητούμαι: Αμφισβητείστε από τους φίλους σας;
απασχολώ: Απασχολήστε τα παιδιά δημιουργικά. ασχολούμαι: Μην ασχολείστε με λεπτομέρειες.
απειλώ: Απειλήστε ότι δεν θα τους ξαναμιλήσετε. απειλούμαι: Νιώθετε ότι απειλείστε;
ασκώ: Ασκήστε τους μυς σας. ασκούμαι: Πρέπει να ασκείστε τακτικά.
διατηρώ: Διατηρήστε τη σιλουέτα σας. διατηρούμαι: Μα πώς διατηρείστε τόσο νέα;
αιτιολογώ: Αιτιολογήστε την απάντησή σας. δικαιολογούμαι: Δεν δικαιολογείστε να κάνετε τέτοια λάθη.
γελοιοποιώ: Γελοιοποιήστε τους αντιπάλους σας. γελοιοποιούμαι: Γελοιοποιείστε με τα καμώματά σας.
εξαντλώ: Εξαντλήστε την επιείκειά σας. εξαντλούμαι: Μην εξαντλείστε σε άκαρπες προσπάθειες.
εξυπηρετώ: Εξυπηρετήστε την κυρία πρώτα. εξυπηρετούμαι: Εξυπηρετείστε;
θεωρώ: Θεωρήστε τον εαυτό σας τυχερό. θεωρούμαι: Θεωρείστε ένας από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες.
ικανοποιώ: Ικανοποιήστε τις επιθυμίες σας. ικανοποιούμαι: Ικανοποιείστε εύκολα;
κινώ: Κινήστε τις διαδικασίες. κινούμαι: Με τι μέσο κινείστε στην πόλη;
κρατώ: Κρατήστε την αναπνοή σας. κρατούμαι: Κρατείστε ως ύποπτος φόνου. (Αλλά: Καλά κρατιέστε.)
νομιμοποιώ: Νομιμοποιήστε τα αυθαίρετα. νομιμοποιούμαι: Δεν νομιμοποιείστε να παρεμβαίνετε.
παρακολουθώ: Παρακολουθήστε τον αγώνα στη ΝΕΤ. παρακολουθούμαι: Το ξέρετε ότι παρακολουθείστε;
παρατώ: Παρατήστε τις μεμψιμοιρίες. παραιτούμαι: Παραιτείστε έτσι εύκολα;
πληροφορώ: Πληροφορήστε τους για τις αλλαγές. πληροφορούμαι: Πληροφορείστε ότι η αίτησή σας έγινε δεκτή.
προπονώ: Προπονήστε τους παίκτες στις πάσες. προπονούμαι: Προπονείστε για το μαραθώνιο;
στερώ: Στερήστε τους την ευκαιρία. στερούμαι: Στερείστε σοβαρότητας.
συγκινώ: Συγκινήστε την με μια ανθοδέσμη. συγκινούμαι: Συγκινείστε εύκολα;
συγχωρώ: Συγχωρήστε με. Συγχωρήστε την άγνοιά μου. συγχωρούμαι: Δεν συγχωρείστε να μη γνωρίζετε τη διαφορά.
συνταξιοδοτώ: Συνταξιοδοτήστε τις πολύτεκνες μητέρες. συνταξιοδοτούμαι: Από ποιο ταμείο συνταξιοδοτείστε;
ταλαιπωρώ: Αν σας ταλαιπωρούν, ταλαιπωρήστε τους κι εσείς. ταλαιπωρούμαι: Ταλαιπωρείστε χωρίς λόγο.
τιμωρώ: Τιμωρήστε τους ενόχους. τιμωρούμαι: Τιμωρείστε για τις αμαρτίες σας.
τοποθετώ: Τοποθετήστε τα πιάτα στο ράφι. τοποθετούμαι: Πώς τοποθετείστε σ’ αυτό το θέμα;
φιλοξενώ: Φιλοξενήστε μας για λίγο. φιλοξενούμαι: Φιλοξενείστε κάπου;
φορολογώ: Φορολογήστε τους πλούσιους. φορολογούμαι: Φορολογείστε στην Ελλάδα;

 

Βυθίστε το Βίσμαρκ!

Για να μην ξεχνιόμαστε, υπάρχουν κι άλλα ρήματα που τελειώνουν σε [íste], κυρίως τα ρήματα σε –ίζω. (Προχωρήστε, αλλά χωρίστε.) Αυτά στην προστακτική του αορίστου λήγουν σε –ίστε:
τηγανίστε, χρωματίστε, λυγίστε, εξασφαλίστε, αντικρίστε, καθίστε, θυμίστε κ.ο.κ.

Με διαφορετικό τρόπο γράφεται το [íste] όταν διαφορετικό είναι το φωνήεν της ρίζας. Έτσι:

κλείνω – κλείστε, αποκλείω – αποκλείστε, δανείζω – δανείστε, πείθω – πείστε
αναλύω
 κ.λπ. – αναλύστε, απολύστε, διαλύστε, ενισχύστε, επενδύστε, ιδρύστε, καταλύστε, προσελκύστε
λύνω κ.λπ. – λύστε, γδύστε, ντύστε, φτύστε
δακρύζω – δακρύστε
μεθάω
 (χρόνοι από μεθύω) – μεθύστε
αθροίζω – αθροίστε