03-11-2024

Οι Οθωμανοί κατακτητές παραχωρούν «προνόμια» στους ραγιάδες

Διάβασε την παρακάτω πηγή. Ποιο γεγονός περιγράφει ; 

«Θέλοντας λοιπόν και ο αχρείος σουλτάνος να κάνει, σαν βασιλιάς της Κωνσταντινούπολης, ό,τι έκαναν οι χριστιανοί αυτοκράτορες, προσκά­λεσε τον πατριάρχη να καθίσει, να φάει και να συζητήσει μαζί του.

Μόλις εκείνος έφτασε στο παλάτι του, τον δέχτηκε με μεγάλη τιμή, συζήτησε μαζί του πολλή ώρα και του έδωσε αμέτρητες υποσχέσεις. Όταν ήρθε η ώρα να φύγει, ο σουλτά­νος έβγαλε μια πολύτιμη ποιμαντορική ράβδο και τον παρακάλεσε να τη δεχτεί σαν δώρο. Ύστερα, θέλοντας και μη, ο πατριάρχης κατέβηκε μαζί του στην αυλή, όπου τον ανέβασε σε ένα άλογο που περίμενε έτοιμο και έδωσε εντολή στους άρχοντες της Αυλής του να τον συνοδέψουν με όλες τις τιμές. Πραγματικά οι αυλικοί, άλλοι μπροστά και άλλοι πίσω από τον πατριάρχη, τον συνόδε­ψαν μέχρι το σεπτό Αποστολείο, το οποίο είχε παραχωρήσει ο σουλτάνος για πατριαρχείο. 

 

 Ο ασεβέστατος και εξολοθρευτής των χριστια­νών σουλτάνος, πονηρός και πανούργος σαν αλε­πού, δεν τα έκανε όλα αυτά από ευλάβεια ή από καλοσύνη, αλλά για να ακούσουν οι χριστιανοί τις υποσχέσεις του και να έρθουν να κατοικήσουν στην Κωνσταντινούπολη η οποία είχε ερημωθεί από το μακρόχρονο πόλεμο και προπάντων μετά την κατάληψη της από τους Τούρκους.

 

Έδωσε επίσης στον πατριάρχη ο­ρισμένα γραπτά διατάγματα με τη σουλτανική σφραγίδα και την υπογραφή του, ούτως ώστε κανένας να μην τον ενοχλεί ή να του φέρνει αντιρρή­σεις. Με τα διατάγματα αυτά ο πατριάρχης θα έμενε για πάντα ανενόχλητος, αφορολόγητος και ασφαλισμένος από κάθε κίνδυνο, τόσο ο ίδιος όσο και οι διάδοχοί του, καθώς και οι υπόλοιποι ιερείς που βρίσκονταν κάτω από την εξουσία του»

Αποσπάσματα από το Χρονικό της Άλωσης του Γ. Φραντζή

Η κατάκτηση του βυζαντινού κράτους από τους Οθωμανούς, το 1453, ήρθε ως φυσική συνέπεια της παρακμής του.

Μέσα σε δυο αιώνες όλα τα εδάφη της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας είχαν κατακτηθεί.

Μόνο τα Ιόνια νησιά, με εξαίρεση την Λευκάδα για κάποια διαστήματα, δεν πέρασαν ποτέ στην οθωμανική εξουσία, αλλά βρίσκονταν κάτω από την κατοχή των Βενετών (μέχρι το 1797), και αργότερα των Γάλλων και των Άγγλων.

Ο Πατριάρχης, εκτός από θρησκευτικός ηγέτης, ήταν και εκπρόσωπος του ρουμ μιλλέτ, των υπόδουλων δηλαδή Ορθόδοξων Χριστιανών και λογοδοτούσε στο Σουλτάνο για τις πράξεις τους. Έτσι, κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας η Εκκλησία δεν είχε μόνο θρησκευτικά καθήκοντα αλλά αποφάσιζε και για πολλές υποθέσεις, όπως π.χ. για τις κληρονομιές. Παράλληλα, ο Πατριάρχης είχε τη δυνατότητα να ιδρύει σχολεία και να επιβάλλει ειδική φορολογία στους πιστούς.

Κάποιοι ορθόδοξοι κληρικοί αντιμετώπιζαν την τουρκική κατάκτηση ως θεραπεία σταλμένη από τον Θεό για τα σφάλματα των Βυζαντινών αυτοκρατόρων και του βυζαντινού λαού. Ωστόσο, υπήρχαν ιεράρχες, όπως ο Πατριάρχης Νεόφυτος ο Β’, που είχαν επηρεασθεί από τις ευρωπαϊκές ιδέες και αμφισβητούσαν την υποταγή στους Τούρκους.

 

Οι Φαναριώτες , Έλληνες από παλιές αρχοντικές οικογένειες που κατοικούσαν στη συνοικία Φανάρι της Κωνσταντινούπολης, σπούδαζαν στη Δυτική Ευρώπη, γνώριζαν ξένες γλώσσες και καταλάμβαναν υψηλές θέσεις στο οθωμανικό κράτος. 

Οι Φαναριώτες, όπως και οι ιεράρχες, ήταν απόλυτα εξαρτημένοι από τις διαθέσεις του κάθε Σουλτάνου.  

Από το 18ο αιώνα διορίζονταν από το σουλτάνο ηγεμόνες, στις Παραδουνάβιες ηγεμονίες (σημερινή Ρουμανία).

 

 

Οι προεστοί ή κοτζαμπάσηδες ή δημογέροντες ήταν τοπικοί άρχοντες σε κάθε χωριό, υπεύθυνοι

Έλληνας προεστός του 18ου αιώνα με την επίσημη στολή του, Αθήνα, Γεννάδειος Βιβλιοθήκη

για τη συγκέντρωση των φόρων. Υπολόγιζαν τον φόρο που αναλογούσε σε κάθε κάτοικο.Πολλοί από αυτούς απέκτησαν μεγάλη περιουσία  και πολιτική δύναμη.

 

«Οι κοτζαμπάσηδες ήταν χωρισμένοι σε δύο παρατάξεις και καθεμιά ακολουθούσε και υπηρετούσε αντίστοιχη τουρκική παράταξη. Κάθε παράταξη ήθελε να έχει την εξουσία, για να διοικεί τον τόπο και να πλουτίζει. Και η μια και η άλλη παράταξη ξόδευαν και όποια έβγαινε έπειτα νικήτρια και είχε πασά δικό της, όλα τα έξοδα τα φόρτωνε στους ραγιάδες»

Φωτάκου, Απομνημονεύματα περί της Ελληνικής Επανάστασης

 

Λεξιλόγιο

Φανάρι : συνοικία της Κωνσταντινούπολης, που βρίσκεται η  έδρα του Οικουμενικού

Φανάρι : συνοικία της Κωνσταντινούπολης

Πατριαρχείου.

Ραγιάς : ο χριστιανός υπήκοος του σουλτάνου. Αραβικής προέλευσης λέξη (ράγι=κοπάδι) που χρησιμοποιούσαν οι Οθωμανοί για τους μη μουσουλμάνους κατοίκους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η σημασία της λέξης ήταν περιφρονητική και είχε την έννοια του σκλάβου.

 

Το μάθημα σε αρχείο word: Οι-Οθωμανοί-κατακτητές-παραχωρούν-προνόμια