To 2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος (πρωτότυπος τίτλος: 2001: A Space Odyssey) είναι ταινία επιστημονικής φαντασίας αμερικανικής και βρετανικής παραγωγής του 1968, σκηνοθετημένη από τον Στάνλεϊ Κιούμπρικ. Το σενάριο έχει γραφεί από τον Κιούμπρικ και τον συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας Άρθουρ Κλαρκ[9] και είναι εν μέρει βασισμένο στο διήγημα του Κλαρκ The Sentinel. Πολύ συχνά θεωρείται ως επική ταινία,[10][11] λόγω της μεγάλης διάρκειάς της, της πλοκής της αλλά και των οπτικών εφέ. Ολόκληρη η ταινία γυρίστηκε στην Αγγλία, σε παραγωγή της Metro-Goldwyn-Mayer.
Η ταινία περιστρέφεται γύρω από θέματα όπως η ανθρώπινη εξέλιξη, η τεχνητή νοημοσύνη και η εξωγήινη ζωή. Επίσης, είναι αξιοσημείωτη για την επιστημονική ακρίβεια των λεπτομερειών του σεναρίου, τα πρωτοποριακά (για την εποχή τους) ειδικά εφέ, τη χρήση του ήχου ως αφηγηματικού μέσου και την εξαιρετικά λιτή χρήση διαλόγου.[12] Χαρακτηριστικές είναι επίσης και οι σεκάνς με μουσική επένδυση κομμάτια όπως ο Γαλάζιος Δούναβης του Γιόχαν Στράους και το Τάδε έφη Ζαρατούστρα του Ρίχαρντ Στράους.[13] Η ταινία βραβεύτηκε με Όσκαρ καλύτερων οπτικών εφέ, το μοναδικό Όσκαρ του Κιούμπρικ.