01-10-2012

Ο Χάρτης της Οικουμένης (Αναγέννηση)

 

Το 1459, ο Φρα Μάουρο, ένας μοναχός, ολοκλήρωσε μετά από 11 χρόνια δουλειάς τον περίφημο Χάρτη της Οικουμένης, ζώντας και δουλεύοντας μέσα στο μοναστήρι του Σαν Μικέλε στη Βενετία. Ο μοναχός αξιοποίησε όλες τις τότε γνώσεις, μαρτυρίες και πηγές, από τον Πτολεμαίο, ως τους Πορτογάλους θαλασσοπόρους της εποχής του. Οι δύο πόλοι είναι αντεστραμμένοι. Ο χάρτης διατηρεί όλες – σχεδόν – τις συμβάσεις και τους περιορισμούς που η καθολική εκκλησία επέβαλλε εκείνη την εποχή. Παρατηρούμε την επίπεδη και κυκλική μορφή, όπως επίσης ότι ο Κόσμος, περικλείεται από τον Ωκεανό – εμπόδιο που καθιερώθηκε για να μην προχωρήσει ο άνθρωπος πέραν αυτού ούτε με τη σκέψη του.
Ο χάρτης όμως παρουσιάζει και κάποιες ενδιαφέρουσες καινοτομίες : ο Ινδικός Ωκεανός δεν εμφανίζεται ως κλειστή λίμνη – όπως συνηθιζόταν τότε – αλλά σαν ανοιχτό πέλαγος που επικοινωνεί με τον Ατλαντικό ωκεανό. Το χάρτη αυτό παρήγγειλε και χρηματοδότησε αδρά, ο βασιλιάς της Πορτογαλίας Αλφόνσος ο Ε΄ για να βρεθούν συντομότεροι δρόμοι για τις Ινδίες. Γι’ αυτό άλλωστε σε όλα τα μήκη και τα πλάτη των θαλασσών της Οικουμένης, απεικονίζονται να αρμενίζουν περήφανες καραβέλες.
Επομένως, ο χάρτης του Φρα Μάουρο, αποτυπώνει τις ισορροπίες ανάμεσα στις επιταγές της Καθολικής Εκκλησίας και τις επιδιώξεις και φιλοδοξίες της κοσμικής εξουσίας.